Kho quẹt là một món ăn Nam Bộ tuy dân dã, bình dị nhưng lại dễ gây thương nhớ với bất cứ ai đã có dịp nếm thử.
Món kho là một trong những loại món ăn dân dã, quen thuộc của người Việt Nam. Món kho cũng có đến năm bảy dạng như kho tộ, kho Tàu, kho lạt... rất đa dạng về hình thức và nguyên liệu. Tuy nhiên đối với người Nam Bộ, đặc biệt là các tỉnh miền Tây, món kho quen thuộc nhất, phổ biến nhất, không ai là không biết tới chính là “ kho quẹt”.
Kho quẹt vốn được coi là món của nhà nghèo bởi vị mặn đặc trưng do được kho từ nước mắm, thế nên chỉ cần 1 vài đầu đũa kho quẹt cũng có thể "xong" bữa cơm. Thêm vào đó, kho quẹt có thể trữ được lâu ngày, thế nên trong những ngày bão bùng mưa lụt đây là món ăn không thế thiếu của rất nhiều gia đình. Ở một vài vùng, người ta kho thật lâu để nước mắm bay hơi hết, chỉ còn phần muối cô đặc lại, người địa phương cho rằng như thế thì mới ngon.
Trước đây, kho quẹt có thành phần chính là nước mắm, có thêm đường đen, ớt trái. Nước mắm được kho trong nồi đất đến khi quánh sệt lại. Khi ăn dùng đầu đũa quẹt cho dính một chút, rồi đưa đầu đũa vào miệng mút. Chỉ một đĩa kho quẹt nhỏ xíu cùng đĩa rau luộc đơn giản cũng có thể là bữa ăn cho cả một gia đình. Kho quẹt đã hiện diện và gắn bó trong bữa cơm gia đình của người dân Nam Bộ thật gần gũi qua bao mùa mưa lũ và trở thành món ăn khiến những người con xa quê luôn thổn thức.
“ Nước mắm, ớt trái, đường đen
Chị kho chung chạ cho em qua ngày
Bão bùng, mưa lụt khổ thay
Nước mắm kho quẹt từ nay tạm thời”
Ngày nay, món nước mắm kho quẹt không còn là món dành cho con nhà nghèo nữa. Kho quẹt đã có thêm thịt ba chỉ cùng các đồ phụ gia khác: tôm khô, tóp mỡ, hành tím, tiêu xanh… và đã được xuất hiện trong các nhà hàng sang trọng với một mức giá không hề rẻ. Vẫn là cách làm quen thuộc: nước mắm, một chút đường, tiêu sọ và hành tím phi thơm, cho vào nồi đất cùng với các nguyên liệu: ba chỉ, mỡ nước, tóp mỡ, tôm khô... đảo vài lần rồi giữ lửa riu riu cho nước mắm cô đặc lại thành một hỗn hợp vàng nâu sền sệt và có mùi khen khét rất đặc trưng.
Đơn giản là vậy nhưng nếu đã được nếm thử một lần khó ai có thể quên được hương vị đậm đà, hấp dẫn của món này. Xuất thân dân dã nên kho quẹt đặc biệt hợp với các món dân dã như rau củ luộc, hay cơm cháy. Vị thanh mát của rau củ hòa quyện cùng vị mằn mặn ngòn ngọt, khen khét của kho quẹt và hương vị thơm giòn của miếng cơm cháy đủ sức lôi cuốn những người sành ăn khó tính nhất, đến độ có những người dù bụng đã no căng mà miệng vẫn muốn ăn thêm.
Nếu có dịp ghé tới Nam Bộ đặc biệt là những tỉnh miền Tây, bạn đừng bỏ qua cơ hội thưởng thức món kho quẹt để biết thêm về đặc sản quê hương và thêm yêu những món ăn dân dã, bình dị và đầy lôi cuốn của miền sông nước.
Đỗ Linh / Theo Trí Thức Trẻ
Nguồn: afamily.vn
